เมื่อพูดถึงโรคติดต่อในเด็กเล็ก หนึ่งในโรคที่มักได้ยินบ่อย ๆ โดยเฉพาะในช่วงหน้าฝนก็คือ โรคมือ เท้า ปาก
ซึ่งโรคนี้สามารถแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วในกลุ่มเด็กเล็กมักพบในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี (ข้อมูลจาก สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย) โดยเฉพาะเด็กที่ชอบเล่นของเล่นร่วมกันอยู่บ่อย ๆ หรือมีการสัมผัสกันบ่อย โดยเชื้อไวรัสที่เป็นต้นเหตุโรคมือ เท้า ปากสามารถติดต่อกันได้ง่ายผ่านการสัมผัสน้ำลาย น้ำมูก หรือแม้กระทั่งอุจจาระ
โรคมือ เท้า ปากคือโรคติดต่อที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสในกลุ่ม เอนเทอโรไวรัส Enterovirus ลักษณะเด่นของโรคนี้คือ เด็กจะมีไข้ และมักจะมีแผลในปาก ร่วมกับผื่นหรือตุ่มน้ำใสขึ้นที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า บางครั้งอาจพบที่ก้นด้วย ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ “มือ เท้า ปาก” นั่นเอง
โรคมือ เท้า ปากสามารถติดต่อกันได้ผ่านการสัมผัส น้ำลาย น้ำมูก อุจจาระ ของผู้ป่วยโดยตรง หรือแม้กระทั่งสามารถติดต่อได้จากการสัมผัสของเล่นหรือสิ่งของต่าง ๆ ที่เปื้อนเชื้อไวรัส
อาการของโรคมือ เท้า ปาก จะเริ่มต้นจากอาการเป็นไข้ และตามมาด้วยแผลในปาก ผื่นหรือตุ่มน้ำใส ซึ่งสังเกตได้ไม่ยาก ผู้ปกครองควรรู้ไว้เพื่อจะได้ดูแลลูกรักษาได้อย่างทันท่วงที
ไข้
อาการเด็กที่ป่วยจากโรคมือ เท้า ปากมักจะเริ่มจากมีไข้อยู่ประมาณ 1-2 วัน ซึ่งอาจทำให้เด็กรู้สึกอ่อนเพลีย
แผลในปาก
ต่อจากการเป็นไข้ เด็กอาจมีอาการเจ็บปาก หรือเจ็บคอ สังเกตได้จากเด็กไม่ยอมกินข้าว หรืองอแงเวลาทานอาหาร ถ้าอ้าปากเด็กดูจะเห็นเป็นตุ่มแดงหรือตุ่มน้ำใส ๆ ที่ลิ้น เหงือก กระพุ้งแก้ม บริเวณริมฝีปาก และมักกลายเป็นแผลในเวลาต่อมา
ผื่น ตุ่มน้ำใส
ผื่นหรือตุ่มน้ำใสมักเกิดที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า นิ้วมือ นิ้วเท้า และผู้ป่วยบางรายอาจมีที่ก้นด้วย ลักษณะตุ่มจะเป็นแบบน้ำใสหรือผื่นแดง
แม้ว่าปัจจุบันโรคมือ เท้า ปาก ยังไม่มียาต้านเชื้อไวรัสที่ออกฤทธิ์ตรงกับเชื้อกลุ่มนี้โดยเฉพาะ ดังนั้นการรักษาจึงเน้นไปที่การดูแลตามอาการเป็นหลัก
การให้ยาลดไข้ ยาแก้ปวด ยาชาเฉพาะที่สำหรับแผลในช่องปาก หากมีอาการคันตรงผื้น หรือ ตุ่มน้ำใสควรกินยาแก้แพ้ โดยปกติโรคนี้สามารถหายได้เองใน 5-7 วัน แต่หากเวลาผ่านไปแล้วอาการยังไม่ดีขึ้นควรรีบพบแพทย์โดยทันที
ล้างมือให้สะอาดเป็นประจำ
การล้างมือด้วยสบู่และน้ำสะอาดคือวิธีง่าย ๆ ที่ได้ผลมากที่สุด ควรล้างมือทุกครั้งก่อนกินอาหาร หลังเข้าห้องน้ำ หลังเล่นของเล่น
อ่านวิธีล้างมือให้สะอาด 7 ขั้นตอน
เชื้อไวรัสสามารถติดอยู่ตามของเล่น ลูกบิดประตู โต๊ะ เก้าอี้ หรือสิ่งของที่ได้รับการสัมผัส ซึ่งสามารถอยู่ได้หลายชั่วโมงฉะนั้นควรเช็ดหมั่นทำความสะอาดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อเป็นประจำ โดยเฉพาะในสถานที่ที่เด็กรวมตัวกัน
ควรแยกแก้วน้ำ ช้อน ขวดนม ผ้าเช็ดหน้า หรือผ้าเช็ดตัว ไม่ให้เด็กใช้ร่วมกันกับผู้อื่น เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อ
หากเด็กมีไข้หรือสงสัยว่าอาจเป็นโรคมือ เท้า ปาก ควรแยกเด็กออกจากกลุ่มเพื่อนทันทีเพื่อไม่ให้แพร่เชื้อโรคไปสู่เด็กคนอื่น และควรให้เด็กที่ป่วยหยุดเรียนเพื่อรักษาอาการให้หายขาดก่อน
หากคุณพ่อแม่ไม่อยากให้ลูกน้อยของตัวเองติดโรคมือ เท้า ปาก ทางโรงพยาบาลเชียงใหม่ ราม มีบริการฉีดวัคซีนป้องกันโรค มือ เท้า ปาก สำหรับเด็ก ตั้งแต่อายุ 6 เดือนไปจนถึงอายุ 5 ปี 11 เดือน เพื่อให้ลูกน้อยมีสุขภาพที่แข็งแรง สามารถติดต่อ แผนกผู้ป่วยนอกเด็ก ชั้น 5 โรงพยาบาลเชียงใหม่ ราม โทร 053-920300 ต่อ 5148 และ 5149 เวลา 08.00 -16.00 น.