หลายคนที่ป่วยเป็น โรคเกาต์ มักมีคำถามคาใจว่า “โรคเกาต์ ห้ามกินอะไร” อะไรบ้างที่ควรหลีกเลี่ยง แม้ว่าโรคเกาต์จะควบคุมได้ด้วยการใช้ยาและปรับพฤติกรรม แต่ “อาหาร” ถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อระดับกรดยูริกโดยตรง หากผู้ป่วยยังคงรับประทานอาหารที่มีพิวรีนสูงอย่างต่อเนื่อง อาการเกาต์ก็อาจกำเริบและรุนแรงขึ้นได้
โรคเกาต์ เป็นหนึ่งในกลุ่มโรคข้ออักเสบที่พบได้บ่อย เกิดจากภาวะที่ร่างกายมีระดับ กรดยูริกในเลือดสูงผิดปกติ เมื่อกรดยูริกสะสมมากเกินไป จะตกผลึกเป็นเกลือยูเรต (Urate Crystals) ไปเกาะตามข้อ เส้นเอ็น และเนื้อเยื่อรอบ ๆ ข้อ จนทำให้เกิดอาการ ปวด บวม แดง และร้อน โดยเฉพาะบริเวณข้อเท้า ข้อเข่า และโคนนิ้วหัวแม่เท้า
ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคเกาต์มีทั้ง พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม เช่น การทานอาหารที่มีพิวรีนสูง การดื่มแอลกอฮอล์ หรือภาวะอ้วน นอกจากนี้การทำงานของไตที่ผิดปกติซึ่งส่งผลต่อการกำจัดกรดยูริกก็มีส่วนทำให้อาการรุนแรงขึ้นได้เช่นกัน
ผู้ชาย ควรมีระดับกรดยูริกในเลือดไม่เกิน 7 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร (mg/dL)
ผู้หญิง ควรมีระดับกรดยูริกในเลือดไม่เกิน 6 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร (mg/dL)
หนึ่งในคำถามที่ผู้ป่วยมักสงสัยคือ “โรคเกาต์ ห้ามกินอะไร” เพราะอาหารมีผลโดยตรงต่อระดับกรดยูริกในร่างกาย ซึ่งเป็นปัจจัยหลักที่ก่อให้เกิดอาการข้ออักเสบ สำหรับการดูแลตนเอง ควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับปริมาณพิวรีน (Purine) ในอาหาร เนื่องจากสารนี้เมื่อถูกย่อยสลายแล้วจะกลายเป็นกรดยูริก หากรับประทานมากเกินไปก็จะทำให้โรคเกาต์กำเริบได้ง่าย
โดยทั่วไป อาหารแบ่งตามระดับพิวรีนได้ 3 กลุ่มหลัก ดังนี้
(0 – 15 มิลลิกรัม / อาหาร 100 กรัม)
อาหารกลุ่มนี้จัดว่า “ปลอดภัย” สำหรับผู้ป่วยโรคเกาต์ สามารถทานได้ทุกวัน แต่ควรรับประทานอย่างพอดี
ข้าวแป้งและธัญพืช ข้าวขาว ขนมปัง แครกเกอร์ ก๋วยเตี๋ยว พาสต้า มันฝรั่ง มันเทศ
ผักและผลไม้ ผักส่วนใหญ่ (ยกเว้นยอดผักบางชนิดที่พิวรีนสูง) ผลไม้สดทุกชนิด และน้ำผลไม้
เนื้อสัตว์และโปรตีน ไข่ไก่ ไข่เป็ด เนยแข็ง
นมและผลิตภัณฑ์นม นมพร่องมันเนย นมขาดมันเนย
ไขมันและเครื่องปรุง น้ำมันประกอบอาหาร เนย เครื่องเทศ น้ำส้มสายชู
อาหารกลุ่มนี้ ไม่ใช่โรคเกาต์ อาหาร ห้าม แบบเด็ดขาด แต่ควร “จำกัดปริมาณ” หากรับประทานมากไปก็อาจทำให้ระดับกรดยูริกสูงขึ้นได้
ข้าวแป้งและธัญพืช ข้าวโอ๊ต ข้าวกล้อง ข้าวแดง บิสกิต ข้าวสาลี
ผัก ใบขี้เหล็ก หน่อไม้ ผักโขม ดอกกะหล่ำ สะตอ เมล็ดถั่วลันเตา
เนื้อสัตว์และอาหารทะเล เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อวัว ปลาทูน่า ปลาแซลมอน ปลากะพง ปู ปลาหมึก แฮม
ไขมันและถั่ว ถั่วลิสง
นี่คือกลุ่ม อาหารต้องห้ามสำหรับผู้ป่วยโรคเกาต์ หากรับประทานจะทำให้ระดับกรดยูริกสูงขึ้นอย่างรวดเร็วและเสี่ยงต่อการกำเริบของโรค
ข้าวแป้งและธัญพืช ถั่วดำ ถั่วแดง ถั่วเขียว ถั่วเหลือง
ผัก กระถิน ชะอม ยอดตำลึง ยอดฟักแม้ว ยอดฟักทอง เห็ด
เนื้อสัตว์และอาหารทะเล เครื่องในสัตว์ ไข่ปลา ปลาไส้ตัน ปลาอินทรีย์ ปลาซาร์ดีน ปลาแมคเคอเรล ปลาแอนโชวี่ ปลากระตัก กุ้ง หอย ห่าน
อื่น ๆ น้ำสกัดจากเนื้อ น้ำเกรวี่ น้ำซุป ซุปก้อน น้ำต้มกระดูก น้ำปลา กะปิ และยีสต์