โรงพยาบาลเชียงใหม่ ราม chiangmai ram hospital

 

อัมพฤกษ์และอัมพาต เป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ โดยเฉพาะ โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ผู้ป่วยหลายคนต้องประสบพบกับความพิการ หลายคนอาจส่งสัยและตั้งคำถามว่า อัมพฤกษ์  อัมพาตสามารถรักษาให้หายได้มั้ย

บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะอัมพฤกษ์ - อัมพาต ตั้งแต่สาเหตุ อาการ วิธีรักษา และแนวทางป้องกัน เพื่อให้คุณสามารถดูแลตนเองและคนที่คุณรักได้อย่างถูกต้องและทันเวลา

อัมพฤกษ์ - อัมพาต คืออะไร

อัมพฤกษ์ - อัมพาตเป็นภาวะที่เกี่ยวกับ ความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง (สมองและไขสันหลังที่ทำหน้าที่เคลื่อนไหวกล้ามเนื้อและกระดูก) ที่เกิดภาวะแทรกซ้อนของโรคหลอดเลือดสมองสโตรก หรือ เกิดอุบัติเหตุจนทำให้กระดูกสันหลังหัก จนทำให้สูญเสียการเคลื่อนไหวของร่างกายไปบางส่วน ซึ่งแน่นอนว่ามีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

อัมพฤกษ์ (Hemiparesis)

อัมพฤกษ์เป็นภาวะที่กล้ามเนื้ออ่อนแรงแต่ก็ยังสามารถขยับร่างกายได้อยู่บ้าง มักเกิดขึ้นกับ ซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย ผู้ป่วยอาจมีปัญหาในการเดิน การใช้มือ การควบคุมกร่างกายบางส่วนและมีอาการชาตามร่างกาย

อัมพาต (Paralysis)

อัมพาตเป็นภาวะที่รุนแรงกว่าอัมพฤกษ์ คือ สูญเสียการเคลื่อนไหวของร่างกายอย่างสมบูรณ์ ไม่สามารถขยับแขน ขา หรืออวัยวะส่วนนั้นได้เลย แบ่งออกเป็นหลายประเภทตามตำแหน่งที่เป็นอัมพาต ได้แก่

• อัมพาตครึ่งซีก (Hemiplegia): สูญเสียการเคลื่อนไหวของร่างกายซีกใดซีกหนึ่ง

• อัมพาตขาทั้งสองข้าง (Paraplegia): ขยับขาไม่ได้ แต่แขนยังใช้งานได้

• อัมพาตทั้งตัว (Quadriplegia): ไม่สามารถขยับแขนและขาได้ทั้งหมด

สัญญาณเตือนของ อัมพฤกษ์ - อัมพาต ที่ต้องรีบไปพบแพทย์

1. เกิดอาการชาบริเวณ แขน ขา หรือใบหน้า ซีกใดซีกหนึ่ง

2. กล้ามเนื้ออ่อนแรง ซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย

3. พูดลำบาก พูดไม่ชัด พูดติดๆ ขัดๆ

4. มีอาการมึน งง เดินไม่ตรง เดินเซ ไม่สามารถยืนทรงตัวได้

5. มีอาการตาพร่าวมัว เห็นภาพทับซ้อนของตาข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้ง 2 ข้าง

6. มีอาการปวดศีรษะอย่างรุนแรง

 

การรักษาอัมพฤกษ์ - อัมพาต

การรักษาอัมพฤกษ์ อัมพาตขึ้นอยู่กับ สาเหตุการเกิด ระดับความรุนแรง และระยะเวลาที่เกิดอาการ โดยแนวทางการรักษามีดังนี้

การให้ยาสำหรับโรคหลอดเลือดสมอง

การให้ยาละลายลิ่มเลือด (rt-PA) ที่ใช้กระตุ้นก้อนเลือดที่แข็งตัวในหลอดเลือดสมองให้ละลายสลายตัว เพื่อเปิดทางให้เลือดสามารถไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้ตามปกติ การให้ยาละลายลิ่มเลือดแพทย์จำเป็นต้องพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ เช่น วินิจฉัยว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมองตีบ ตัน มารักษาที่โรงพยาบาลทันภายในเวลา 4.5 ชั่วโมงนับตั้งแต่เกิดอาการ, อายุมากกว่า 18 ปี, ไม่มีภาวะเลือดออกในสมอง

การใส่สายสวนลากลิ่มเลือด

เป็นการใช้สายสวนขนาดเล็กใส่ผ่านหลอดเลือดแดงใหญ่บริเวณขาหนีบไปจนถึงจุดลิ่มเลือดอุดตันที่สมอง จากนั้นทำการลากลิ่มเลือดออกจากหลอดเลือดเพื่อให้เลือดสามารถไหลเวียนไปเลี้ยงสมองส่วนที่ขาดเลือดได้ วิธีนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือดแล้วไม่ได้ผล มารักษาที่โรงพยาบาลช้ากว่า 4.5 ชั่วโมง

สามารถอ่านรายละเอีดยเพิ่มเติมเกี่ยวกับการรักษาแบบให้ยาละลายลิ่มเลือด และ ใส่สายสวนลากลิ่มเลือด

การฟื้นฟูรักษาด้วยกายภาพบำบัด

การทำกายภาพบำบัดเป็นการช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกาย โดยการออกกำลังกาย การฝึกการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยอัมพฤกษ์ - อัมพาต มีโอกาสกลับมาเคลื่อนไหวได้มากที่สุด

 

• การฝึกเดิน โดยใช้ครื่องช่วย เช่น วอล์คเกอร์ ไม้เท้า หุ่นยนต์ช่วยเดิน

• ฝึกเดินขึ้นลงบันได

• ฝึกการใช้แขนและมือ เช่น ฝึกกำมือ แบมือ ฝึกจับปากกา การบีบลูกบอลยาง

 

การทำกายภาพบำบัดจำเป็นจำต้องฝึกต่อเนื้องทุกวัน วันละ 1 - 1.5 ชั่วโมงเพื่อช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อให้กลับมาใช้งานได้ตามปกติมากที่สุด

การฟื้นฟูด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า

 

การใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า TMS จะช่วยกระตุ้นฟื้นฟูการทำงานของกล้ามเนื้อที่อ่อนแอจากการบาดเจ็บหรือสูญเสียการควบคุมจากอาการอัมพฤกษ์ - อัมพาต การใช้ไฟฟ้ากระตุ้นจะช่วยให้กล้ามเนื้อหดตัวลดอาการเกร็งและทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น ช่วยชะลล ลดการฝ่อลีบของกล้ามเนื้อ และเพิ่มความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อที่อ่อนแรง

 

กายภาพบำบัดด้วยการฟื้นฟูด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจะใช้เวลาการฟื้นฟู 30 นาที - 1 ชั่วโมง ต่อครั้ง และจะต้องเข้ารับการรักษาตามคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

 

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ การฟื้นฟูด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า

โรงพยาบาลเชียงใหม่รามมีโปรแกรมกายภาพบำบัดด้วยหุ่นยนต์ช่วยเดินสำหรับการฟื้นฟูผู้ป่วยระบบประสาท หรือติดต่อศูนย์รักษาอัมพาต โรงพยาบาลเชียงใหม่ ราม 053-920300 ต่อ 4000, 4098